Haryana State Board HBSE 9th Class Sanskrit Solutions व्याकरणम् Dhaatu Roop धातु-रूप Exercise Questions and Answers.
Haryana Board 9th Class Sanskrit व्याकरणम् धातु-रूप
Dhaturupani In Sanskrit Class 9 HBSE
1. पठ् (पढ़ना)
लट्र लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | पठति | पठतः | पठन्ति |
| मध्यम पुरुष | पठसि | पठथः | पठथ |
| उत्तम पुरुष | पठामि | पठाव: | पठाम: |
लोट् लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | पठत् | पठताम् | पठन्तु |
| मध्यम पुरुष | पठ | पठतम् | पठत |
| उत्तम पुरुष | पठानि | पठाव | पठाम |
लडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | अपठत् | अपठताम् | अपठन् |
| मध्यम पुरुष | अपठ: | अपठतम | अपठत |
| उत्तम पुरुष | अपठम् | अपठाव | अपठाम |
विधिलिडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | पठेत् | पठेताम् | पठेयु: |
| मध्यम पुरुष | पठे: | पठेतम् | पठेत |
| उत्तम पुरुष | पठेयम् | पठेव | पठेम |
लृट्श लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | पठिष्यति | पठिष्यतः | पठिष्यन्ति |
| मध्यम पुरुष | पठिष्यसि | पठिष्यथः | पठिष्यथ |
| उत्तम पुरुष | पठिष्यामि | पठिष्याव: | पठिष्यामः |
Class 9 Sanskrit Dhatu Roop HBSE
2. गम् (जाना)
लट्र लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | गच्छति | गच्छतः | गच्छन्ति |
| मध्यम पुरुष | गच्छसि | गच्छथः | गच्छथ |
| उत्तम पुरुष | गच्छामि | गच्छावः | गच्छामः |
लोट् लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | गच्छतु | गच्छताम् | गच्छन्तु |
| मध्यम पुरुष | गच्छ | गच्छतम् | गच्छत |
| उत्तम पुरुष | गच्छानि | गच्छाव | गच्छाम |
लडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | अगच्छत् | अगच्छताम् | अगच्छन् |
| मध्यम पुरुष | अगच्छः | अगच्छतम् | अगच्छत |
| उत्तम पुरुष | अगच्छम् | अगच्छाव | अगच्छाम |
विधिलिडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | गच्छेत् | गच्छेताम् | गच्छेयु: |
| मध्यम पुरुष | गच्छे: | गच्छेतम् | गच्छेत |
| उत्तम पुरुष | गच्छेयम् | गच्छेव | गच्छेम |
लृट्श लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | गमिष्यति | गमिष्यतः | गमिष्यन्ति |
| मध्यम पुरुष | गमिष्यसि | गमिष्यथः | गमिष्यथ |
| उत्तम पुरुष | गमिष्यामि | गमिष्यावः | गमिष्यामः |
धातु रूप HBSE 9th Class HBSE
3. स्था (बैठना/उहरना)
लट् लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | तिष्ठति | तिष्ठतः | तिष्ठन्ति |
| मध्यम पुरुष | तिष्ठसि | तिष्ठथः | तिष्ठथ |
| उत्तम पुरुष | तिष्ठामि | तिष्ठावः | तिष्ठामः |
लोट् लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | तिष्ठतु | तिष्ठताम् | तिष्ठन्तु |
| मध्यम पुरुष | तिष्ठ | तिष्ठतम् | तिष्ठत |
| उत्तम पुरुष | तिष्ठानि | तिष्ठाव | तिष्ठाम |
लडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | अतिष्ठत् | अतिष्ठताम् | अतिष्ठन् |
| मध्यम पुरुष | अतिष्ठ: | अतिष्ठतमू | अतिष्ठत |
| उत्तम पुरुष | अतिष्ठम् | अतिष्ठाव | अतिष्ठाम |
विधिलिडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | तिष्ठेत् | तिष्ठेताम् | तिष्ठेयु: |
| मध्यम पुरुष | तिष्ठे: | तिष्ठेतमू | तिष्ठेत |
| उत्तम पुरुष | तिष्ठेयम् | तिष्ठेव | तिष्ठेम |
लृट्श लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | स्थास्यति | स्थास्यतः | स्थास्यन्ति |
| मध्यम पुरुष | स्थास्यसि | स्थास्यथः | स्थास्यथ |
| उत्तम पुरुष | स्थास्यामि | स्थास्यावः | स्थास्याम |
4. भू (भव) (होना)
लट् लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | भवति | भवतः | भवन्ति |
| मध्यम पुरुष | भवसि | भवथः | भवथ |
| उत्तम पुरुष | भवामि | भवावः | भवामः |
लडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | अभवत् | अभवताम् | अभवन् |
| मध्यम पुरुष | अभवः | अभवतम् | अभवत |
| उत्तम पुरुष | अभवम् | अभवाव | अभवाम |
लोट् लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | भवतु, भवतात् | भवताम् | भवन्तु |
| मध्यम पुरुष | भव, भवतात् | भवतम् | भवत |
| उत्तम पुरुष | भवानि | भवाव | भवाम |
विधिलिडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | भवेत् | भवेताम् | भवेयुः |
| मध्यम पुरुष | भवे: | भवेतम् | भवेत |
| उत्तम पुरुष | भवेयम् | भवेव | भवेम |
लृट्श लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | भविष्यति | भविष्यतः | भविष्यन्ति |
| मध्यम पुरुष | भविष्यसि | भविष्यथः | भविष्यथ |
| उत्तम पुरुष | भविष्यामि | भविष्यावः | भविष्यामः |
5. पा (पीना)
लट्र लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | पिबति | पिबतः | पिबन्ति |
| मध्यम पुरुष | पिबसि | पिबथः | पिबथ |
| उत्तम पुरुष | पिबामि | पिबावः | पिबाम: |
लडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | अपिबत् | अपिबताम् | अपिबन् |
| मध्यम पुरुष | अपिबः | अपिबतम् | अपिबत |
| उत्तम पुरुष | अपिबम् | अपिबाव | अपिबाम |
लोट् लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | पिबतु | पिबताम् | पिबन्तु |
| मध्यम पुरुष | पिब | पिबतम् | पिबत |
| उत्तम पुरुष | पिबानि | पिबाव | पिबाम |
विधिलिडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | पिबेत् | पिबेताम् | पिबेयु: |
| मध्यम पुरुष | पिबे: | पिबेतम् | पिबेत |
| उत्तम पुरुष | पिबेयम् | पिबेव | पिबेम |
लृट्श लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | पास्यति | पास्यतः | पास्यन्ति |
| मध्यम पुरुष | पास्यसि | पास्यथः | पास्यथ |
| उत्तम पुरुष | पास्यामि | पास्यावः | पास्यामः |
6. प्रच्छू (पूछना)
लट्र लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | पृच्छति | पृच्छतः | पृच्छन्ति |
| मध्यम पुरुष | पृच्छसि | पृच्छथः | पृच्छथ |
| उत्तम पुरुष | पृच्छामि | पृच्छावः | पृच्छामः |
लोट् लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | पृच्छतु | पृच्छताम् | पृच्छन्तु |
| मध्यम पुरुष | पृच्छ | पृच्छतम् | पृच्छत |
| उत्तम पुरुष | पृच्छानि | पृच्छाव | पृच्छाम |
लडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | अपृच्छत् | अपृच्छताम् | अपृच्छन् |
| मध्यम पुरुष | अपृच्छ: | अपृच्छतम् | अपृच्छत |
| उत्तम पुरुष | अपृच्छम् | अपृच्छाव | अपृच्छाम |
विधिलिडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | पृच्छेत् | पृच्छेताम् | पृच्छेयुः |
| मध्यम पुरुष | पृच्छे: | पृच्छेतम् | पृच्छेत |
| उत्तम पुरुष | पृच्छेयम् | पृच्छेव | पृच्छेम |
लृट्श लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | प्रक्ष्यति | प्रक्ष्यतः | प्रक्ष्यन्ति |
| मध्यम पुरुष | प्रक्ष्यसि | प्रक्ष्यथः | प्रक्ष्यथ |
| उत्तम पुरुष | प्रक्ष्यामि | प्रक्ष्यावः | प्रक्ष्यामः |
7. दृश्र (पश्य) देखना
लट्र लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | पश्यति | पश्यतः | पश्यन्ति |
| मध्यम पुरुष | पश्यसि | पश्यथः | पश्यथ |
| उत्तम पुरुष | पश्यामि | पश्यावः | पश्याम: |
लडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | अपश्यत् | अपश्यताम् | अपश्यन् |
| मध्यम पुरुष | अपश्यः | अपश्यतम् | अपश्यत |
| उत्तम पुरुष | अपश्यम् | अपश्याव | अपश्याम |
लोट् लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | पश्यतु | पश्यताम् | पश्यन्तु |
| मध्यम पुरुष | पश्य | पश्यतम् | पश्यत |
| उत्तम पुरुष | पश्यानि | पश्याव | पश्याम |
विधिलिडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | पश्येत् | पश्येताम् | पश्येयु: |
| मध्यम पुरुष | पश्ये: | पश्येतम् | पश्येत |
| उत्तम पुरुष | पश्येयम् | पश्येव | पश्येम |
लृट्श लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | द्रक्ष्यति | द्रक्ष्यतः | द्रक्ष्यन्ति |
| मध्यम पुरुष | द्रक्ष्यसि | द्रक्ष्यथः | द्रक्ष्यथ |
| उत्तम पुरुष | द्रक्ष्यामि | द्रक्ष्यावः | द्रक्ष्यामः |
8. दा (देना)
लट्र लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | ददाति | दत्तः | ददन्ति |
| मध्यम पुरुष | ददासि | दत्थः | दत्थ |
| उत्तम पुरुष | ददामि | दद्व: | दद्मः (दूदूम:) |
लोट् लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | ददातु, दत्तात् | दत्ताम् | ददतु |
| मध्यम पुरुष | देहि, दत्तात् | दत्तम् | दत्त |
| उत्तम पुरुष | ददानि | ददाव | ददाम |
लडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | अददात् | अदत्ताम् | अददु: |
| मध्यम पुरुष | अददाः | अदत्तम् | अदत्त |
| उत्तम पुरुष | अददाम् | अद्व | अद्द्म |
विधिलिडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | दद्यात् | दद्याताम् | दह्यु: |
| मध्यम पुरुष | दद्या: | दद्यातम् | दद्यात |
| उत्तम पुरुष | दद्याम् | दद्याव | दद्याम |
लृट्श लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | दास्यति | दास्यतः | दास्यन्ति |
| मध्यम पुरुष | दास्यसि | दास्यथः | दास्यथ |
| उत्तम पुरुष | दास्यामि | दास्यावः | दास्यामः |
9. कृ (करना)
लट्र लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | करोति | कुरुतः | कुर्वन्ति |
| मध्यम पुरुष | करोषि | कुरुथः | कुरुथ |
| उत्तम पुरुष | करोमि | कुर्व: | कुर्म: |
लडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | अकरोत् | अकुरुताम् | अकुर्वन् |
| मध्यम पुरुष | अकरो: | अकुरुतम् | अकुरुत |
| उत्तम पुरुष | अकरवम् | अकुर्व | अकुर्म |
लोट् लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | करोतु | कुरुताम् | कुर्वन्तु |
| मध्यम पुरुष | कुरु | कुरुतम् | कुरुत |
| उत्तम पुरुष | करवाणि | करवाव | करवाम |
विधिलिडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | कुर्यात् | कुर्याताम् | कुर्यु: |
| मध्यम पुरुष | कुर्या: | कुर्यातम् | कुर्यात |
| उत्तम पुरुष | कुर्याम् | कुर्याव | कुर्याम |
लृट्श लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | करिष्यति | करिष्यतः | करिष्यन्ति |
| मध्यम पुरुष | करिष्यसि | करिष्यथः | करिष्यिथ |
| उत्तम पुरुष | करिष्यामि | करिष्यावः | करिष्यामः |
10. अस् (होना)
लट्र लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | अस्ति | स्तः | सन्ति |
| मध्यम पुरुष | असि | स्थः | स्थः |
| उत्तम पुरुष | अस्मि | स्वः | स्मः |
लडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | आसीत् | आस्ताम् | आसन् |
| मध्यम पुरुष | आसी: | आस्तम् | आस्त |
| उत्तम पुरुष | आसम् | आस्व | आस्म |
लोट् लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | अस्तुं | स्ताम् | सन्तु |
| मध्यम पुरुष | एधि | स्तम् | स्त |
| उत्तम पुरुष | असानि | असाव | असाम |
विधिलिडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | स्यात् | स्याताम् | स्यु: |
| मध्यम पुरुष | स्याः | स्यातम् | स्यात |
| उत्तम पुरुष | स्याम् | स्याव | स्याम |
लृट्श लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | भविष्यति | भविष्यतः | भविष्यन्ति |
| मध्यम पुरुष | भविष्यसि | भविष्यथः | भविष्यथ |
| उत्तम पुरुष | भविष्यामि | भविष्यावः | भविष्यामः |
आत्मनेपदी धातु
1. सेव् (सेवा करना)
लट्र लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | सेवते | सेवेते | सेवन्ते |
| मध्यम पुरुष | सेवसे | सेवेथे | सेवध्वे |
| उत्तम पुरुष | सेवे | सेवावहे | सेवामहे |
लोट् लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | सेवताम् | सेवेताम् | सेवन्ताम् |
| मध्यम पुरुष | सेवस्व | सेवेथाम् | सेवध्वम् |
| उत्तम पुरुष | सेवै | सेवावहै | सेवामहै |
लडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | असेवत | असेवेताम् | असेवन्त |
| मध्यम पुरुष | असेवथाः | असेवेथाम् | असेवध्वम् |
| उत्तम पुरुष | असेवे | असेवावहि | असेवामहि |
विधिलिडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | सेवेत् | सेवेयाताम् | सेवेरन् |
| मध्यम पुरुष | सेवेथाः | सेवेयाथाम् | सेवेध्वम् |
| उत्तम पुरुष | सेवेय | सेवेवहि | सेवेमहि |
लृट्श लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | सेविष्यते | सेविष्येते | सेविष्यन्ते |
| मध्यम पुरुष | सेविष्यसे | सेविष्येथे | सेविष्यध्वे |
| उत्तम पुरुष | सेविष्ये | सेविष्यावहे | सेवष्यिामहे |
2. वृध् (बढ़ना)
लट्र लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | वर्धते | वर्धेते | वर्धन्ते |
| मध्यम पुरुष | वर्धसे | वर्धेथे | वर्धध्वे |
| उत्तम पुरुष | वर्धे | वर्धेवहे | वर्धेमहे |
लोट् लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | वर्धताम् | वर्धेताम् | वर्धन्ताम् |
| मध्यम पुरुष | वर्धस्व | वर्धेथाम् | वर्धेध्वम् |
| उत्तम पुरुष | वर्धै | वर्धावहै | वर्धामहै |
लडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | अवर्धत | अवर्धताम् | अवर्धन्त |
| मध्यम पुरुष | अवर्धेथाः | अवर्धेथाम् | अवर्धेध्वम् |
| उत्तम पुरुष | अवर्धेव | अवर्धावहि | अवर्धामहि |
विधिलिडू लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | वर्धेत् | वर्धेयाताम् | वर्धेरन् |
| मध्यम पुरुष | वर्धथाः | वर्धेयाथाम् | वर्धेध्वम् |
| उत्तम पुरुष | वर्धेय | वर्धेवहि | वर्धेमहि |
लृट्श लकार
| पुरुष | एकबचन | द्विवचन | बहुबचन |
| प्रथम पुरुष | वर्धिष्यते | वर्धिष्येते | वर्धिष्यन्ते |
| मध्यम पुरुष | वर्धिष्यसे | वर्धिष्येथे | वर्धिष्यध्वे |
| उत्तम पुरुष | वर्धिष्ये | वर्धिष्यावहे | वर्धिष्यामहे |